Cartas desde Copenhague
Onte, por quinta vez consecutiva, a miña profesora de costura volveu pedirme aprazar a clase 15 minutos porque o tren atrasouse. Mentres me comía un sándwich de tres escuchumizados anacos de polo escondidos entre un tumulto de selva verde nadando nunha irreconciliable salsa, e tomábame un café tépedo, reflexionaba sobre a falta de compromiso na sociedade moderna e sobre a superación desa incomodidade que antes me producía comer soa nun espazo público.
Comezo pola falta de compromiso e a impuntualidad, trazos que, para min, supoñen unha falta de carácter, de educación e de respecto. Sendo unha persoa pouco dada ao conflito, hai uns meses vivín a desagradable situación de verbalizar a miña incomodidade ante a constante impuntualidad dunha coñecida. Non foron unha ou dúas veces as que dita individua chegara tarde ás nosas citas; non. Nin cinco nin quince minutos de atraso; tampouco. Un bo día, a pinga colmou o vaso da miña paciencia lendaria e explotei. Para a miña sorpresa, en lugar dunha desculpa, recibín un rotundo e inesquecible: “É que es unha nazi do tempo”. Ai, amiga. Aquí tes un exemplo perfecto do mal uso do fascismo para culpabilizar ao próximo pola súa molestia e xustificar a propia ausencia de modais. Todo mal. E, con todo, normal.
Digo “normal” sen ser fan do termo, pero é que, como o protagonista do “Sexto sentido”, ás veces vexo xente incongruente. Vexo que estamos a perder o san costume de pensar nos demais; de empatizar coas frustracións alleas; e de medilo todo, pero ABSOLUTAMENTE TODO, coa vara da nosa experiencia persoal. Polo precipicio do individualismo exacerbado ao que nos autoesclavizamos termínanse despeñando a conexión, a amizade e até a verdade.
Pero quen precisa chegar puntual cando tantos imprevistos impídencho e a outra está aí para esperar? Quen necesita unha verdade obxectiva ou principios de xustiza universal cando as razóns e circunstancias persoais están por enrima de todo e de todas? Querido Kant, nestas estamos. Aínda así, manteño a esperanza e a fe en que as cousas melloren. Nalgún momento, ben sexa por un apagamento nacional, unha invasión extraterrestre ou cando a IA que preside Albania dea a luz; non sei. Algo así nos rescatará do EGO e devolveranos a cordura.
Despois está o de comer soa fóra de casa.
Afeita a viaxar soa, digo que os momentos de sentarme a comer nun café ou restaurante eran sempre os máis incómodos da viaxe. Buscaba un lugar tranquilo, non demasiado poboado, onde poder masticar mirando ao infinito sen sentirme observada.
Cando en 2004 traballaba de camareira en Cambridge, nunca me sorprendían os homes que sentaban sós no atrio e que, despregando The Times dominical, ocupaban toda a mesa de tres sen a máis mínima físgoa de mala conciencia. As que me chamaban a atención eran as mulleres de mediana idade que, sen outra compañía que a súa propia, tomaban o seu té na mesa da esquina. Ás veces cun caderno no que garabateaban algo que sempre me intrigaba; outras, facendo un exercicio de mindfulness case inexistente en 2025: beber o seu té en silencio, mirando cara ao xardín.
Sempre me fascinaron esas mulleres. Supoño que parte desa fascinación debíase a que, naquela España da que viña, ir ao cinema, a un concerto, ao café ou a dar un paseo soa era… RARO. É curioso e poida que lóxico, que neste século moitas mulleres sigámonos sentindo así: pouco dignas de ocupar certos espazos, dubitativas ao tomar certas iniciativas e xulgadas cando gozamos ou nos aburrimos na nosa propia compañía.
Para enmarcar está a escena de Meryl Streep reencarnando á danesa Karen Blixen en Memorias de África. Inesquecible vela entrar nese club de homes a brindar con whisky… o século XX foi unha constante conquista de espazos antigamente vetados para a muller: naves espaciais, postos de CEO, dirección de cinema, obispas na Igrexa Anglicana, miembras da RAE, universidades, titulares en contas bancarias, o bar do barrio ao tres da tarde,…
Ademais de vetarnos, púxosenos todo tipo de obstáculos para ocupar certos espazos con seguridade.
En pleno 2025, a soidade escollida ou a independencia feminina séguense mirando con desconfianza. Retomar e conquistar esa mirada é un acto de valentía. Superar o espectro do que outros pensen cando te vexan soa nun espazo público é normalizar as túas eleccións e conquistar a liberdade tan necesaria para construír sociedades máis adiantadas e igualitarias.Mastica ese sándwich de polo serena e confiada. Gañáchelo.
Raquel Sertaje
