As Andrómenas e outros contos
(Dóeme máis a terra ca o cancro nos ósos), por Avelino Jácome
Que chova auga do ceo para coutar a besta que creamos os homes. Que chova a auga do ceo para amansar os remorsos por todo o que botamos a perder, o que esquecemos de coidar e protexer. Escoito o estrondo do lume devorando os paxariños e féndeseme a alma.
E choro.
Que chova auga do ceo para axudar aos valentes que arriscan as vidas. Vexo as caras cheas de cinza e borralla dos que miran as lapas de fronte, e berro de impotencia por non estar axudando. Eu, culpábel de min, tampouco souben defenderte, Galicia fermosa.
E choro.
Que chova auga do ceo para que fuxa o fume. Dóeme máis a terra ca o cancro nos ósos. Que chova auga do ceo para calmar a miña angustia. Non aguanto máis, estoupa a carraxe nos meus miolos.
Hoxe a morte non a atopo inimiga; poida que sexa mellor esvarar polo Asneiro e bicar o mar.
E choro.
Que chova auga do ceo para pedir aos que mandan prevención. Arrepentídevos e laiade, e despois cambiade de verea. Que chova auga do ceo para borrar as carantoñas vergoñentas coas que disimulades o desleixo.
Mentres arden as cañotas dos castiñeiros, as vacalouras, os coellos e as vacas dos veciños na serra, e no meu maxín vexo queimado o meu cuxiño, o que lle din de mamar de meniño na corte da Figueira, en Ribas do Asneiro.
E choro.
Que chova auga do ceo. Deixade de finxir que vos importan as aldeas, as fontes, as fragas, e vomitade as cheas egoístas das que vos alimentades; deixade algunha vez de pensar só en vós mesmos. Non sabedes ser, nin estar; non sabedes mandar, nin podedes, a un pobo coma o noso, coidar.
Virán do alén os homes rexos que sementaron a terra, que cavaron as estivadas, os que prantaron as árbores, a preguntarvos: por que?
E eu, que lles direi aos meus avós? E a ti, papá, que che direi? Calarei tristeiro, mirarei o chan e sentirei mágoa de ser un inútil e non facer nada.
E choro.
Que chova auga do ceo…
Arden os nosos montes, arde a nosa terra, arde a nosa historia, arde o noso futuro. E xa non sei escribir, só chorar. O vento leva as follas, as cinzas, a esperanza. O lume devora os camiños, as casas, a memoria. E non quero velo, que me queima as gañas de vivir. Estou na casiña de Fontao, na cama, tirado coma un farrapo; a cadeliña pegada ás miñas pernas mírame aos ollos e veme chorar… se cadra non entende nada, ou entende todo.
E penso: quen me dera non pensar!
E choro.
Adicado a todos os políticos e gobernos:
Deixade xa o xogo inútil de botarvos as culpas, mentres os montes arden e os fogares se tornan cinza. Aos cidadáns non nos importa a vosa cor nin as vosas guerras de palabras: só pedimos prevención, mans traballando, solucións que impidan que o lume volva arrincar vidas, casas, animais e memoria. Non arde Galicia soa: arde pola vosa indiferenza.
Avelino Jácome
